Muzeum Sopotu zostało powołane w 2001 roku decyzją Rady Miasta oraz Prezydenta Sopotu. Na siedzibę instytucji wybrano położoną tuż przy plaży, otoczoną ogrodem, zabytkową, zaprojektowaną w eklektycznym stylu willę z 1904 roku. Dziś muzeum stanowi bardzo ważny punkt na mapie kulturalnej Sopotu.
Zgodnie ze swoją misją Muzeum Sopotu od ponad 20 lat gromadzi i popularyzuje wiedzę na temat Miasta. Nowoczesna strategia rozwoju Instytucji opiera się o zróżnicowaną, dostosowaną do oczekiwań odbiorców działalność wystawienniczą, oraz o działalność wydawniczą i oświatową. Muzeum kładzie duży nacisk na budowanie żywej relacji z mieszkańcami oraz działalność
naukowo-badawczą.
Efektem jego działań są między innymi wystawy czasowe, przygotowywane na europejskim pod względem merytorycznym i aranżacyjnym poziomie. Ponadto Instytucja zajmuje się publikowaniem naukowych i popularno-naukowych pozycji książkowych oraz organizowaniem, we współpracy
z licznymi ośrodkami zarówno w Polsce jak i za granicą, międzynarodowych konferencji naukowych.
Ważnym celem Instytucji jest prowadzenie szeroko pojętych działań edukacyjnych: w Muzeum organizowane są spotkania, wykłady oraz spacery historyczne, promocje książek i katalogów oraz tradycyjnie, zajęcia i warsztaty dla dzieci, młodzieży oraz seniorów. Prowadzone są również projekty mające na celu aktywizację lokalnej społeczności, a także zachowanie pamięci i dokumentacji
o dawnych Sopocianach, ale także o tych tworzących nową historię naszego miasta.
Muzeum Sopotu może poszczycić się przynależnością do międzynarodowej sieci muzealnej ICOM oraz członkostwem w stowarzyszeniu ICONIC HOUSES.
